Praktische tips:
Ga terug naar de basis, zelf koken en bakken is goedkoper en gezonder!
Bereide producten en kant- en klare maaltijden zijn doorgaans duurder dan de basisvoedingsmiddelen. Nu je in je kot moet blijven heb je meer tijd om zelf te koken.
Het is zelfs een fijne activiteit om te doen met de kids. Zelf aardappelen schillen en bereiden is goedkoper dan kant- en klare aardappelpuree.
Wanneer je met basisproducten aan de slag gaat, bepaal je bovendien zelf welke kruiden je gebruikt, of je er al dan niet weinig zout aan toevoegt, welke en hoeveel vetstoffen je toevoegt bijvb. wafeltjes met vloeibare bakmargarine bereid zijn al een stuk gezonder dan kant-en klare wafels met palmvet enz.
Wie minder uitgeeft aan kant- en klaarmaaltijden en allerhande hapklare snacks kan meer uitgeven aan verse producten zoals groenten en fruit.
Je moet geen top-chef zijn om gezond te kunnen koken
Om een gezonde voeding te bereiden moet je niet uitzonderlijk goed kunnen koken . Er bestaan eenvoudige recepten die snel klaar, lekker en goedkoop zijn. Bijvb. omelet of roerei met champignons en blokjes tomaat .
Verrassend lekker water
Water is de gezondste drank. Hiervoor moet je zelfs niet naar de winkel, het wordt aan huis geleverd en stroomt gewoon uit de kraan en kost weinig in vergelijking met allerhande frisdranken en alcoholbevattende dranken. Wil je toch eens een ander smaakje dan kan je water perfect op smaak brengen met enkele schijfjes citroen, enkel blaadjes munt, een stukje verse gember, citroenmelisse, citroengras, …
Kies seizoensproducten
Kies groenten en fruit waarvan de aanvoer groot is (seizoensproducten). Dan is de prijs het laagst. Dit zorgt ook automatisch voor variatie.
In deze corona-periode is van volgende groenten o.a. de aanvoer groot:
- April: Knolselder, komkommer, wortelen, prei, radijs, tomaat en asperge Appel, kiwi, peer, sinaasappel
- Mei: Andijvie, asperge, groene selder, komkommer, wortelen, koolrabi, kropsla, prei, radijs, tomaat Aardbei, appel, peer, rabarber, watermeloen
Let wel op dat je niet meer koop dan je kunt gebruiken.
Blik of diepvries?
Diepvriesgroenten en groenten in blik passen eveneens in het kader van een goede voeding. Groenten uit blik bevatten iets meer zout maar wanneer men geen zout meer toevoegt bij de bereiding kan men ze wel gebruiken. Je eet beter groenten uit blik of bokaal dan helemaal geen groenten.
De goedkope merken of huismerken (witte producten) zijn vaak even lekker als de duurdere merken. De verpakking is misschien iets minder aantrekkelijk maar de inhoud vaak hetzelfde.
Groenten uit diepvries zijn soms ook voordeliger dan verse groenten, vaak kost 1 kg verse broccoli (ongeveer 2 stronken) meer dan een zak van 1 kg diepgevroren broccoli. Bovendien kan je de diepvriesgroenten volledig gebruiken en heb je geen afval zoals van verse broccoli.
Zodra diepvriesgroenten of blikgroenten door de fabrikant echter al zijn bereid (bijvb. met roomsaus, op grootmoeders wijze), worden ze echter minder interessant dan de verse soorten omdat er dan meestal vet en extra zout aan toegevoegd is. Bovendien zijn deze producten vaak ook duurder.
Vlees noch vis?
Het volstaat om 100 g vlees of vis of peulvruchten of eieren per dag te eten . Meer is echt niet nodig. Varieer ook met de magere vleessoorten die zeker in kleine porties betaalbaar zijn.
Als je vlees of vis in kleine blokjes of reepjes snijdt zoals bijvb. in wokgerechten valt het niet op dat je portie vlees of vis kleiner is dan je normaal gewoon bent. Alle dagen vlees of vis eten is zeker niet nodig. Het is gezond om eens een veggiedag (zonder vlees of vis) in te lassen en vlees of vis te vervangen door een portie peulvuchten (vb. kikkererwten of linzen) of een ei.
Merkproducten
Merkproducten zijn doorgaans duurder en niet altijd van betere kwaliteit dan de goedkopere producten, de zogenaamde ‘witte producten’ . Een goed voorbeeld hiervan is bijvb. melk . De voedingswaarde melk van de witte producten of huismerken is evenwaardig als deze van grote merken.
Extra vitamines?
Een evenwichtige samengestelde en gevarieerde voeding levert alle noodzakelijke voedingstoffen. Producten die verrijkt zijn met vitamines, calcium, mineralen kunnen nuttig zijn voor bepaalde doelgroepen (bijvb. bejaarden, personen die van een ziekte herstellen) maar zijn niet noodzakelijk voor een goede voeding. Deze producten zijn vaak duurder (bijvb. extra gevitamineerde melk is duurder dan gewone halfvolle melk).
Planning en voorbereiding winkelbezoek
Maak een weekmenu op. Zo kan je het winkelbezoek beperken wat zeker een voordeel is in deze coronatijd en bovendien kom je minder in de verleiding om meer te kopen dan je van plan was. Een goede planning laat ook toe beter te variëren en ietwat duurdere menu’s af te wisselen met goedkopere.
Doe geen boodschappen met een lege maag, ook niet in deze tijd. De verleiding om dan zaken te kopen die je niet nodig hebt, is veel groter.
Maak een boodschappenlijstje waarop je ook de benodigde hoeveelheden noteert en houd je er ook aan. Wat je teveel aankoopt zet soms aan tot ‘overeten’ of tot voedselverspilling.
Voorverpakte producten zijn vaak duurder dan wanneer je ze los koopt. Vergelijk altijd prijs per liter of kilogram bv. losse witloof is vaak goedkoper dan witloof verpakt op schaaltjes.
Ga niet in op aanbiedingen alleen omdat ze goedkoper zijn. Wanneer de producten in de aanbieding passen in je weekmenu zijn ze wel een goed idee.
Haal niet meer in huis dan nodig is en je kan stockeren in de koelkast. Zo vermijd je bederf en dat je vervallen producten moet weggooien.
Wat met overschotjes?
Een gezond menu op tafel zetten betekent niet dat je elke avond of middag van nul opnieuw moet beginnen. Je kan van een bepaald gerecht (bijvb. een stoofpotje met veel groenten) meer maken en per portie invriezen. Dit komt van pas wanneer je minder tijd hebt of eens geen zin hebt om te koken. Correct bewaarde restjes kunnen de volgende dag opnieuw op verschillende manieren worden gecombineerd. Bijvoorbeeld koude aardappelen in een salade met blokjes kaas of ham. Maak soep met een overschot aan verschillende groenten. Maak van vers fruit dat overrijp is fruitmoes of fruitsla of een ‘smoothie’ alvorens de vruchten slecht worden en moeten worden weggegooid.
Gooi oud brood niet weg. Je kan het toosten, wentelteefjes mee maken of een heerlijke broodpudding (bodding) of een croque monsieur …
Cinta Moors, Projectmedewerker preventieve gezondheidszorg 089/655853