Twee jaar werd er samen met de bewoners van Waterschei geëxperimenteerd hoe we op een andere manier met het regenwater in onze wijk kunnen omgaan. In het project was de overstortwerking op de Stiemerbeek de concrete aanleiding om te starten, maar de afgelopen zomers en winters hebben aangetoond dat het teveel en tekort aan water steeds prominenter voelbaar zijn. De ervaringen en conclusies uit Waterrijk Waterschei zijn dus relevant voor heel Vlaanderen.
Donderdag 14 maart vond ‘Van Waterschei naar Waterwijk’ plaats, het slotmoment van het project Waterrijk Waterschei. Een debat over de transitie van het waterbeleid, gevoed met leerlessen vanuit het Genkse project.
Op basis de Wateratlas, het eindrapport van Waterrijk Waterschei, gaven twee experten een bijzonder boeiende toelichting. Wim van Gils (Adviseur waterbeleid Mina-raad) lichtte een tipje van de sluier op van de weg naar een bestuurlijke transitie van het waterlandschap. Tim Smits (Professor Instituut Media Studies KUL) ging in op de betekenis die communicatie en psychologie kunnen spelen om ons allen meer 'waterwijs' te maken.
Sylvie Van Damme (UAntwerpen) vatte de belangrijkste inzichten uit de Wateratlas en het debat samen in een boeiende eindconclusie.
De burgemeester en schepen van ruimte overhandigden de de Vlaamse minister van Omgeving het eindrapport met de belangrijke lessen om mee te nemen naar het Vlaams Parlement.
Bekijk hier de presentatie van het debat.
Belangrijke inzichten
- Bewustwording vergroten: Er is behoefte aan meer bewustwording over collectieve watermaatregelen, waarvoor gerichte campagnes en educatie nodig zijn. Tegelijk moet dit aangevuld worden met beleid en 'design'.
- Maatwerk in betrokkenheid: Het betrekken van burgers vraagt om verschillende benaderingen, gezien de diversiteit in perceptie en relatie tot water. Er is nood aan ‘watercoaches’ die watertransities lokaal moeten begeleiden en die technische, sociale en culturele vaardigheden kunnen combineren.
- Rol van de overheid: Overheden moeten burgers ondersteunen bij het implementeren van watermaatregelen op privaat terrein, maar financiering blijkt een uitdaging te zijn. Water moet zichtbaarder worden, bijvoorbeeld met een infiltratiebonus.
- Invloed van voorbeelden: Omdat the return on investment pas in de verre toekomst te zien is, moeten we voorbeelden geven van hoe waterbewust gedrag en waterbeheer eruit ziet.
- Cultuurverandering: Een verandering in mentaliteit is cruciaal voor duurzaam watergebruik, waarbij communicatie en psychologie een sleutelrol spelen.
Toekomstperspectief
- Schaalbaarheid: De inzichten en aanpak in Waterschei kunnen dienen als model voor bredere toepassing in Genk en Vlaanderen, bevestigden de sprekers.
- Private sector betrokkenheid: Samenwerking met private actoren is essentieel voor de opschaalbaarheid en duurzame financiering van pilootprojecten zoals Waterrijk Waterschei.
- Stad Genk zet in op natuurlijke oplossingen: Dit door middel van ontharding en vergroening in het stadscentrum, Waterschei en andere locaties. Ook onderzoekt de stad manieren om burgers hierbij te betrekken en te stimuleren aan de slag te gaan op privaat domein.
Dank aan alle sprekers en deelnemers voor hun waardevolle bijdragen aan deze belangrijke discussie. Laten we blijven streven voor meer waterwijsheid en naar een beter waterbeheer voor Waterschei, Genk én Vlaanderen!
Dank aan onze partners: Waterland vzw, Breekijzer vzw, UHasselt voor dit boeiende traject.
Interesse in het eindrapport van Waterrijk Waterschei, de Wateratlas? Vraag een exemplaar aan via stiemervallei@genk.be.
