Stad Genk werkt al enkele jaren samen met vzw TRAGE WEGEN aan de opmaak van een trage wegenplan. Dat is het netwerk van groene paden, doorsteekjes en fietsverbindingen die alleen toegankelijk zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer. Zowel de inventarisatie van bestaande en theoretische paden als de visievorming rond dit netwerk zijn dit najaar afgerond. Met de ‘ kanskaart’ brengen de partners de lopende projecten, knelpunten en kansen langs bestaande wegen, infrastructuur voor actieve mobiliteit en typische Genkse identiteitsdragers in kaart. De kansen moeten bijdragen tot de realisatie van het wensbeeld (“wenskaart”). Stad Genk buigt zich nu over de haalbaarheid en implementatie van quickwins, kleine en grotere pilootprojecten die op korte termijn gerealiseerd kunnen worden, en bekijkt ook hoe inwoners concreet aan de slag kunnen gaan.
Trage wegen bieden kansen
Genk zette de afgelopen jaren sterk in op de ontwikkeling van strategische stadsprojecten. Die gaven de identiteit van de stad een boost én zetten Genk op de kaart. Maar op stadsniveau mist het stadsweefsel samenhang door een gebrekkige ‘relatie’ tussen deze strategische sites. Doordat er een grote beschikbaarheid is aan open ruimte in de stad, gekenmerkt door een grote dooradering van trage wegen, beschikt Genk over een unieke kans om alle sites met elkaar te verbinden aan de hand van deze trage wegen. Trage wegen bieden heel wat kansen om van het gefragmenteerde stadslandschap een meer samenhangend geheel te maken. Ze structureren de ruimte én de beleving ervan. Kortom, trage wegen vormen essentiële stapstenen in een nieuw verbindend netwerk dat Genk van haar mooiste kant laat zien.
Want wegen werken
Trage wegen worden heel vaak gebruikt voor recreatie kort bij huis. Nog te weinig worden ze ingezet als alternatieve en veilige functionele verbindingen voor actieve weggebruikers. Stad Genk is er bovendien van overtuigd dat trage wegen ook kunnen functioneren als ‘stadsmakers’. De uitbouw van een trage wegen-netwerkplan kan effectief impact hebben op gemeenschapsvorming én zorgen voor een kentering in het mobiliteitsgedrag.
Toekomst in beeld
Onder de titel ‘Wegen werken’ werkt de stad daarom al enkele jaren toekomsttrajecten uit voor enkele van deze trage wegen, in samenwerking met vzw TRAGE WEGEN, provincie Limburg en De Andere Markt (Social Spaces, LUCA/Arck, UHasselt). Want alleen bouwen aan een fysiek netwerk is onvoldoende om de kansen die er in Genk liggen helemaal te benutten. ‘Wegen werken’ toont de brede inzetbaarheid van trage wegen als stadsmakers, van de kleinste schakel tot stadsbrede routes. Deze multiproductieve rol van trage wegen wordt omschreven in drie ambities voor trage wegen in Genk:
1. VERBINDEN - VERPLAATSEN → STADSBREED NETWERK
2. ONTMOETEN - WERKEN → GEMEENSCHAPSVORMING
3. WAYFINDING - VERKENNEN → MOBILITEITSCULTUUR
Macro en micro
Binnen ‘ Wegen werken’ wordt gewerkt op stadsbrede schaal (macro) en op de schaal van zes concrete testcases (micro). Door tegelijkertijd op het macro- en microniveau te werken, is directe terugkoppeling van inzichten uit beide niveaus mogelijk en versterken deze schalen elkaar. Het macroniveau focust zich op de uitbouw van een visie op een netwerk dat voorbijgaat aan de autocultuur in rasterstad Genk. Vertrekkend van belangrijke groene en blauwe dragers (Stiemervallei, Kolenspoor, het kanaal) wordt een nieuwe mobiliteitscultuur voor Genk met trage wegen als basisstructuur geïnstalleerd.
Het participatieve interventieonderzoek situeert zich dan weer op microniveau. Rond – elk van de - zes (test)cases werd een open en participatief bevragings- en activeringstraject opgezet. Dit traject versterkte het fysieke netwerk van trage wegen doordat er met inwoners en beleidsmakers gewerkt werd aan de stad van de toekomst. Deze cases tonen bovendien ook hoe de stad en inwoners later aan de slag kunnen met de aanbevelingen uit de studie om trage wegen te doen leven en in te zetten op een actieve mobiliteitscultuur. Want het stadsbrede netwerk kan alleen maar goed functioneren als de Genkenaar er eenvoudig zijn weg naar vindt vanuit de wijken en van daaruit ook de belangrijke bestemmingen in Genk kan bereiken.
Breed gedragen toekomst
De wenskaart toont het breed gedragen toekomstbeeld voor trage wegen, het resultaat van de micro- en macrosamenwerkingen van de stad met haar partners en bewoners. Om aan dit toekomst beeld te werken kan er onder meer gebruikt gemaakt worden van een praktische ‘toolbox’ : een verzameling van inspirerende acties en ondersteunend materiaal. Met deze toolbox kunnen zowel de stad als de inwoners nu aan de slag om in te spelen op actuele en toekomstige kansen, knelpunten en uitdagingen. Op basis van deze studie en bijhorende kans -en wenskaart kunnen in de komende jaren realisaties en acties op, langs en over trage wegen in Genk gekaderd, ondersteund en afgetrapt worden.
