Het verhaal van Ford is een hoofdstuk dat in Genk en Limburg nooit vergeten zal worden. Tien jaar na de sluiting wordt de geschiedenis van Ford Genk in beton gegoten. In 2023 hebben de Vlaamse Waterweg NV en het Agentschap voor Innoveren en Ondernemen de spanten van een oude productiehal gebruikt voor de realisatie van een relict als monumentale herinnering van het Limburgs Ford-tijdperk. Het provinciebestuur en stad Genk investeerden op deze plek in een scenografische invulling in de vorm van een betonnen beeldverhaal dat de geschiedenis van Ford vertelt. Hiermee schenken we de nodige aandacht aan het verleden en werpen we een blik op de toekomst.
Met de komst van Ford naar Genk werd in de jaren 60 van vorige eeuw een nieuw hoofdstuk in de industriële geschiedenis van Limburg ingezet. Op zijn hoogtepunt produceerde de fabriek bijna 480.000 auto’s in één jaar tijd. Op 18 december 2014 werden de deuren in Genk definitief gesloten.
"In tegenstelling tot de voormalige mijnsites, waar de resterende mijngebouwen opmerkelijke landmarks zijn geworden, is de beleving van de grootsheid van Ford voor de Limburgers deels weggevaagd. Daarom werd in 2023 het Ford-relict opgericht op de site”, zegt Wim Dries, burgemeester van Genk. "De spanten van de oude productiehal B werden gerenoveerd en samengebracht op één centrale locatie. Om nooit meer te vergeten."
Gisteren, vandaag en morgen
"In ons verleden liggen de wortels van ons heden. Dat verleden moeten we blijven meedragen in ons collectief geheugen, omdat het betekenis geeft aan waar we vandaag staan. Ford, één enkel bedrijf waar in de hoogdagen dagelijks 14.000 mensen naar toe trokken, is een stuk van ons industrieel verleden dat zich in de toekomst wellicht nooit meer zal herhalen”, zegt Igor Philtjens, Limburgs gedeputeerde van Erfgoed.
"De onverwachte beslissing tot sluiting trof niet alleen de Ford medewerkers maar liet een schok door heel Limburg gaan. ’Wat nu?’ was de uitdaging die we samen als provincie met veel veerkracht beantwoordden. De immense impact van één bedrijf, de verslagenheid bij de sluiting van de medewerkers van Ford en van een hele provincie, de Limburgse kracht om nieuwe welvaart te creëren leggen we vast in een bijzonder beeldverhaal. Als eerbetoon aan alle generaties Ford medewerkers, als herinnering voor toekomstige generaties. Het verheugt ons dat zoveel voormalige Ford medewerkers aanwezig willen zijn bij de onthulling van het monument.”
Designstudio Brussels LOF ontwierp in samenwerking met illustrator Pieter Van Eenoge een imposant bas-reliëf van 60 meter, bestaande uit 120 panelen. Alle panelen werden individueel ontworpen en gegoten. Hierop kunnen bezoekers de rijkgevulde geschiedenis zien en een blik op de toekomst werpen. De site wordt, naar analogie met beeldverhalen uit de kunstgeschiedenis, op een artistiek-figuratieve wijze in beeld gebracht. “Het basrelief werd vroeger gebruikt om de verhalen een blijvend karakter te geven, en dat is wat we met de herinnering aan Ford ook willen doen”, vertelt Igor Philtjens.
Nieuwe kansen
Het Ford-relict staat te midden van de nieuwe toekomstige activiteiten die voor de voormalige Ford-site werden uitgetekend. "We tonen niet alleen een herinnering aan het verleden, maar ook de spankracht van een regio die tegenslagen in nieuwe kansen kan omzetten. Dit bewijzen het economisch presteren van Limburg vandaag en de snelheid in de ontwikkeling van een nieuwe bestemming voor de site. De transformatie van de site naar ‘Logistics Valley Flanders’ is niet alleen een ambitie voor de toekomst maar een tastbare realiteit die zichtbaar is in het hoge tempo van realisaties op het terrein", zegt Igor Philtjens.
“Unieke eigenschappen zoals de grootte van het terrein, een goede ontsluiting en een efficiënt terreinbeheer maken er een trekpleister van. We focussen dus volop op de toekomst, maar dragen het verleden in ons hart”, vult burgemeester Wim Dries verder aan.
“Bovenop het betonnen beeldverhaal is een digitale verdieping voorzien via de Erfgoedapp om de verschillende elementen verder toe te lichten”, vult Anniek Nagels, schepen van Cultuur, aan. “Aan de hand van aanvullende informatie, getuigenissen en audiovisueel materiaal wordt naast een geschiedenis in beton ook de enorme sociale impact van Ford en de sluiting duidelijk.”
