Stad Genk, de leerkrachten en leerlingen van het middelbaar onderwijs zeggen samen ‘Nee!’ tegen ongepast gedrag op en rond school. Via een gloednieuw traject voor ‘respect-ambassadeurs’ dragen de leerlingen zelf bij aan een positieve sfeer. Tijdens omstaanderstrainingen leren ze hoe te reageren op ongepast gedrag. Aanleiding zijn enkele incidenten in de schoolomgeving vorig jaar.
Het aantal inschrijvingen in de middelbare scholen nam de afgelopen jaren sterk toe. Dat zorgt voor meer drukte op en rond school, wat soms spanningen of discussies veroorzaakt. In mei vorig jaar vonden er enkele incidenten plaats in de schoolomgeving Bret-Gelieren. Voor het stadsbestuur en de scholen hét signaal om bijkomende acties te ondernemen. “Discriminatie en respectloos gedrag horen nergens thuis en al zeker niet in een schoolomgeving”, begint Anniek Nagels, schepen van Samenleven. “Na de incidenten vorig jaar zijn we meteen in gesprek gegaan met de leerkrachten en leerlingen. Het waren de jongeren zelf die aangaven dat ze een actieve rol willen spelen. Als ‘respect-ambassadeurs’ vragen ze hun leeftijdsgenoten om elkaar en de regels te respecteren.”
Vertrouwenspersonen
Het Atlas College vond 22 ambassadeurs in het 4de, 5de en 6de jaar. “Zij zijn vertrouwenspersonen die ‘dezelfde taal’ spreken als de jongeren”, vertelt Arno Witters, leerlingenbegeleider in het Atlas College en coördinator van het ambassadeursproject. “We vragen dat de ambassadeurs alert zijn voor gedrag dat niet hoort - zoals onbeleefd zijn of afval laten slingeren - maar evengoed hebben ze aandacht voor leerlingen die zich afzonderen. Ook tijdens de ‘Week tegen Pesten’ zijn de ambassadeurs ingezet. Al op korte tijd merken we een gedragsverandering.”
“Ambassadeur zijn, heeft me geholpen een om betere leerling te worden”, vertelt Mikail “Vroeger vertoonde ik zelf soms moeilijk gedrag, maar nu zie ik in dat dat fout was en kan ik anderen helpen.” “We kunnen misschien wat meer betekenen voor de jongeren omdat wij in dezelfde levensfase zitten”, vult Yule aan. “De weg naar een medeleerling is wellicht makkelijker dan de weg naar een leerkracht.”
Omstaanderstrainingen
Voor jongeren is het vaak best moeilijk om te reageren. Ze durven niet of voelen groepsdruk. Tijdens omstaanderstrainingen op school leren leerlingen hoe ze best reageren op ongepast gedrag zoals pesten, intimidatie, beledigingen, discriminatie, … De sessies worden gegeven door ervaren jeugdwelzijnswerkers van GIGOS vzw, met ondersteuning en coaching door het Agentschap
Integratie en Inburgering.
“Tijdens de trainingen leggen we vooral de focus op verbinding”, vertelt Angelo Delrio, directeur van GIGOS vzw. “Hoe kijken jongeren naar bepaalde situaties en waarom grijpen ze niet altijd in? Ook gaan we o.a. via rollenspelen dieper in op thema’s zoals verantwoordelijkheid en respect.” Schepen Anniek Nagels: “Via stad Genk volgden in 2023 en 2024 al 556 volwassenen een omstaanderstraining. We merkten dat veel jongeren en scholen hierom vroegen. Daarom schakelden we GIGOS in om alvast 136 leerlingen tijdens de schooluren te trainen.”
“De omstaanderstrainingen voor leerlingen maken ook deel uit van de acties die we op poten zetten rond een respectvolle schoolomgeving”, vult burgemeester Wim Dries aan. “Sinds de start van het schooljaar werken we intensief rond dit thema met verschillende partners.”
Wil je graag als individu of als organisatie een omstaanderstraining volgen?
Schrijf je online in via genk.be/omstaanderstraining of stuur een mailtje naar diversiteit@genk.be
