In de Horizon van januari vertelde Joke Liebens hoe muziek mensen met dementie uit hun isolement kan halen. En hoe zij daar in Toermalien gebruik van maakt om hen een leuke tijd te bieden. “Met leuke teksten, gedichten en liedjes help ik mensen met dementie hun verloren gewaande kwaliteiten terug te vinden”, vertelt Joke. Op enkele boeiende dingen die ze vertelde en waarvoor geen ruimte meer was in de papieren Horizon, komen we hier graag terug.
In de papieren Horizon stelden we dat de opbrengst van de boekjes naar initiatieven tegen alzheimer gaat. Wat doen jullie met de vzw precies?
Joke: Zoals gezegd, hebben we zeven boekjes gepubliceerd met teksten, gedichten en liedjes die mensen met dementie bijzonder kunnen aangrijpen. In de loop der jaren heb ik heel wat expertise daaromtrent opgebouwd. Elk boekje is opgebouwd rond een thema. Zo zijn er vier exemplaren rond de seizoenen, een over Kerstmis, de tijd van toen en een reis door het leven. Aangezien we alles in eigen beheer uitgeven, is de prijs per boekje niet zo laag. Door 14 euro per exemplaar te vragen houden we twee euro over. Die doneren we aan de Alzheimer Liga Vlaanderen, de Stichting Alzheimer Onderzoek, ARCK (Alzheimer Research Center KU Leuven) en Alzheimer Nederland. Alles samen konden we op enkele jaren tijd al 7000 euro schenken aan die doelen.
Wat is de grootste kracht van mensen met dementie?
Joke: Ze zijn heel open en oprecht. Het vermogen om in te schatten hoe ze strategisch moeten reageren in een bepaalde situatie ontbreekt. Daarom zijn ze altijd eerlijk. Hun glimlach is de beste uiting van waardering en dankbaarheid.
Waar houd je het best rekening mee als je met mensen met dementie omgaat?
Joke: Dat het goed is hen bij hun naam te noemen. Als je erin slaagt tot hen door te dringen, dan vinden ze dat leuk en vertellen ze ook zelf graag van alles. Veel geduld, herhaling en associatie zijn belangrijk. En cijfers vervagen het snelst. Mensen die net zijn aangesloten bij de groep in Toermalien kunnen nog naar een bladzijde bladeren als ik het nummer noem. Maar na een tijd lukt dat niet meer. In onze boekjes werken we daarom veel met pictogrammen en tekeningen.
Heb je de indruk dat onze samenleving soms te weinig tijd maakt voor mensen met dementie?
Joke: Ze krijgen inderdaad te weinig aandacht. In Nederland wordt daar beter op ingezet. Wat me wel opvalt: zowel bij ons als de noorderburen is dé hit voor mensen met dementie ‘Marina’ van Rocco Granata.
Welk gevoel krijg je na een dag vrijwilligerswerk in de spiegel kijkt?
Joke: Ik kijk niet gauw in de spiegel. Maar dat wil niet zeggen dat er geen plaats is voor reflectie. Elke dag schrijf ik op aanraden van geluksprofessor Leo Bormans enkele positieve bedenkingen op een gelukskalender. De succesjes wil ik onthouden en verder gebruiken. Want bij mensen in een kwetsbare positie kan je niet altijd veel bereiken. Je moet ermee om kunnen dat je niet iedereen kan helpen zoals je wil.
