ZO VEEL GEZINNEN, ZO VEEL TALEN
Bij de vzw Kind en Taal worden 103 Genkse gezinnen begeleid. Benieuwd welke taal ze spreken?
TURKS: 57 gezinnen
MAROKKAANS: 12 gezinnen
NEDERLANDS: 10 gezinnen
ARABISCH: 9 gezinnen
RUSSISCH: 4 gezinnen
BULGAARS: 3 gezinnen
AFGHAANS: 2 gezinnen
ITALIAANS: 1 gezin
SOMALISCH: 1 gezin
DARI: 1 gezin
SPAANS: 1 gezin
BERBERS: 1 gezin
FRANS: 1 gezin
GENKER DIALECT
Ken je deze uitdrukkingen uit het oude Genker dialect? Ze zijn te waardevol om vergeten te worden!
“De moes nie wille loope ierste kons goeën” (Alles op zijn tijd)
“Do ès ’n hoor ’n de boeëter” (Daar gaat was mis)
“Dat pèkt geen vaerf” (Dat gaat niet door)
“’t Es vier vinger en doume te lekke” (Het is om duimen en vingers af te likken)
“Sjoen van wijd mae wijd van sjoen” (Schoon van ver, maar ver van schoon)
CITÉTAAL: JA OF NEE?
Citétaal ontstond toen mijnwerkers uit verschillende landen met elkaar moesten communiceren. Vandaag wordt deze taal vooral gesproken door jongeren: Rappers als Don Luca en Fonzy Fonz gaven de taal street credibility. We deden een rondvraag op sociale media over de typische Genkse citétaal. Is het oké om deze taal te gebruiken in officiële communicatie? We kregen niet minder dan 357 reacties. Het onderwerp leeft bij de bevolking!
“Ik vind het een verloochening van de Genkse roots. Het oude dialect spreekt bijna niemand meer in Genk, hetgeen jammer is.” (I. Simons)
“Het is een sociolect en de taal die Genk en haar ontwikkeling weerspiegelt. Het is helemaal oké om het te gebruiken voor bepaalde doelen en voor het publiek dat je wil bereiken. Maar het is dus geen standaardtaal.” (A. Baptist)
“Kunnen we a.u.b. fatsoenlijk ABN praten?” (S. Vandebeek)
“Sommige mensen spreken algemeen beschaafd Nederlands en toch komen de woorden er zo lelijk uit.” (M. Lorrai)
“Ik vind het verschrikkelijk. Ik hoor het niet graag.” (S. Monte)
“Een verschrikkelijke taal en het ergste vind ik dat het stadsbestuur dat nog wat aanwakkert!” (K. Hendrikx)
“Toch cool hoe taal evolueert?” (C. Thomis)
“Als ik het hoor luister ik niet meer. Is geen aangename communicatie.” (F. Baykal)
“Als een volwassene in een hogere functie zo spreekt, wordt ‘ie niet serieus genomen.” (R. Lemmens)
“Als ze zo extra mensen bereiken of aanspreken, waarom niet.” (B. Brouns)
LEZEN IS LEUK
De stedelijke bibliotheek is dé plek bij uitstek om jonge kinderen graag te leren lezen.
- 83% van de Genkse kleuters is lid.
- 46,5% van de lagereschoolkinderen is lid.
- 57,62% van de Genkse gezinnen ontvingen een boekenpakket van Boekstart.
- Bij de twee voorleesmomenten per week worden 1514 deelnemers bereikt.
- De leesjury (3de kleuterklas tot 6de leerjaar) bereikt 367 kinderen.
Woordenboekje citétaal
De bekendste woorden en uitdrukkingen:
- Shtijl maken (stijl hebben)
- Wat een bordel (wat een toestand)
- Wa make (hoe gaat het)
- We zien ons (de groeten)
- Vies (veel)
