Genk herstelt natuur: van bos naar heide in Opglabbekerzavel

Gepubliceerd op maandag 16 december 2024 15 u.

De tweede fase van de natuurherstelwerken aan de Opglabbekerzavel is hervat. De komende weken zal het landschap in dit gebied een ingrijpende transformatie ondergaan. Deze werken zijn voornamelijk gericht op een verbeterde leefomgeving voor bedreigde dier- en plantensoorten en een sterkere verbinding tussen natuurgebieden. 

Sinds vorig jaar werkt Genk aan het herstel van de Opglabbekerzavel, een waardevol natuurgebied in het Nationaal Park Hoge Kempen met heide, landduinen en lichtrijke bossen van 70,45 hectare. De huidige staat van het gebied brengt enkele grote uitdagingen met zich mee. 

Bedreigde soorten beschermen 

De natuurherstelwerken zijn vooral van cruciaal belang voor de bescherming van verschillende bedreigde dier- en plantensoorten die afhankelijk zijn van heide. In Vlaanderen is er slechts 5% van de oorspronkelijke heidegebieden over, terwijl maar liefst 13% van de meest bedreigde soorten in ons land afhankelijk zijn van dit unieke ecosysteem. Ook in de Opglabbekerzavel werden verschillende kwetsbare soorten aangetroffen. 

Recent werden er nog 25 bedreigde nachtvlinders ontdekt en werd de rugstreeppad waargenomen. Daarnaast blijkt uit onderzoek van Natuurpunt dat de grootste populatie zadelsprinkhanen in Vlaanderen in de Opglabbekerzavel leeft. Het is dan ook van groot belang om de cruciale levensomstandigheden van deze bijzondere soorten te herstellen. 

Verbinding en diversiteit creëren 

Verder is het belangrijk om natuurgebieden met elkaar te verbinden. De Opglabbekerzavel vormt een belangrijke schakel tussen de Zwarte Berg en de Klaverberg, die op hun beurt weer in verbinding staan met andere gebieden. Door de huidige barrière te doorbreken, kunnen soorten uit het open landschap zich veel makkelijker verplaatsen tussen deze gebieden. 

De verbinding bevordert niet alleen hun verspreiding, maar zorgt er ook voor dat ze in contact komen met andere populaties. Dit is essentieel voor een gezonde voortplanting en voldoende genetische diversiteit. Daarom wordt er ook gewerkt aan de ecovallei, die de verbinding tussen deze gebieden verder versterkt. 

Doordachte natuurherstelwerken 

Om bedreigde soorten te beschermen en verbinding en biodiversiteit te bevorderen, moeten er vele bomen verdwijnen. “Dit gebeurt echter op een zorgvuldige en weloverwogen manier, waarbij enkele bijzondere bomen behouden blijven”, vertelt schepen van Duurzaamheid, Karel Kriekemans. Zo blijven enkele vliegdennen bijvoorbeeld behouden omdat ze met hun laaghangende takken de ideale schuilplek bieden voor nachtzwaluwen. 

Daarnaast worden enkele oude eiken met brede kruinen behouden. Deze bomen bieden niet alleen een schuilplaats voor vogels, maar zijn ook van groot belang voor de gladde slang. Deze soort is al aanwezig in de regio, maar heeft moeite om zich voort te planten. De verbinding tussen de natuurgebieden zal deze soort dan ook helpen zich beter te verspreiden en voort te planten. 

Herstel amfibieënpoel 

Vorige week ging de heraanleg van een amfibieënpoel van start. Deze poel werd jaren geleden aangelegd als broedplek voor amfibieën, maar droogt te snel op en verliest daardoor haar functie. Bij de heraanleg worden de wanden minder steil gemaakt, zodat het water beter kan opwarmen. Daarnaast worden er nieuwe kleimatten aangebracht om ervoor te zorgen dat de poel langer water vasthoudt en optimaal kan functioneren. 

Samenwerking Vlaamse Overheid 

De totale kost van de natuurherstelwerken wordt geraamd op €301.186,18 inclusief btw. De Vlaamse Overheid subsidieert 90% van de kosten met steun van het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO). 

Meer info